Volgens een goed gebruik in Terwolde neem ik de achterdeur. De geur van koffie vult de keuken en wanneer we plaatsnemen aan tafel, wordt het zwarte goud vergezeld van appeltaart. Het voelt als thuiskomen en die gastvrijheid is kenmerkend; voor het dorp maar zéker ook bij de familie ter Mate. Het is aanleiding om tijdens ons gesprek voort te borduren op het leven in Terwolde. Ze hebben altijd aan de Dorpsstraat gewoond met vrij uitzicht over de landerijen tot aan de Bandijk. Een daaldersplekje waar ze dagelijks genieten van alles dat voorbij komt.

Het leven in Terwolde

“Ik voel me nog altijd goed thuis, al is het wel anders. Er wonen veel andere mensen die niet van oorsprong uit het dorp komen.“ Anton ziet de meerwaarde en verrijking die mensen van buitenaf meebrengen. We praten over de bestuurlijke functies die er worden opgepakt, frisse en andere ideeën doordat een nieuwe inwoner anders aankijkt tegen het leven in het dorp. “Het is hier prettig wonen, al gaan de Terwoldenaren niet altijd voorop, ze zijn afwachtend. Maar de gemeenschapszin is er zeker. Er mag wel wat meer gebouwd worden en ik hoop dat er bij de school en bij de voormalige bank wat gaat gebeuren.”

De verenigingsman

Anton ter Mate zou eigenlijk behangen moeten worden met speldjes, al zit hij daar zelf ongetwijfeld niet op te wachten. Hij is een stille kracht en grote drijfveer bij tal van verenigingen en evenementen. Zijn stem is te horen bij zangvereniging Eendracht en gelukkig kán er weer worden gezongen. “Het gaat weer lekker, al zijn er een paar leden weggebleven na Corona. Ze zijn ouder en hebben geen zin meer. Maar we zingen nog met ongeveer twintig mensen en als de verhouding tussen de stemmen er nog maar is, dan kan er gezongen worden.

Anton en Janny dragen ook muziekvereniging ‘Ons Genoegen’ een warm hart toe. Anton was vele jaren bestuurslid van de supportersvereniging, een grote groep actieve mensen die vele acties op touw zet om gelden te genereren voor de muziekvereniging. Al hebben ze een stapje teruggedaan en heeft Anton geen bestuurlijke taak meer, helpen doen ze nog steeds! De jaarlijkse kermis, een bloembollenactie of bijvoorbeeld broodjes smeren voor de rondgang tijdens Hemelvaartsdag.

“Ik wil het niet over alle verenigingen hebben, maar de EHBO wil ik ook nog noemen. Ook daar was ik vele jaren bestuurslid, ben nog steeds actief maar niet meer als bestuurder.” Er is opvolging dus Anton laat ook dat met een gerust hart achter zich. En over alle verenigingen gesproken, waar doel je op Anton? “Jannie is meer van de sport, heeft daar ook veel voor gedaan, ik ben wel lid van de sportvereniging maar niet zo’n voetballer …”

De kerk en de koster

Dan toch even terug naar de trigger van dit gesprek; veertig jaren als koster verbonden aan de prachtige Cosmas en Damianus kerk welke de oorsprong heeft in de late middeleeuwen. “In het jaar 1976 is de heer Tabe Feenstra als dominee begonnen en vond het mooi om op zaterdagavond en zondag de klokken te luiden. Dat deed hij eerst nog zelf maar wij hebben dat later als kosters overgenomen. Dat gaat tot aan heden nog steeds door.”

Maar het luiden van de klokken is uiteraard niet het énige dat koster Anton als ook de overige drie kosters in hun takenpakket hebben. Het regelen van de temperatuur in de kerk, wat erg belangrijk is voor zo’n oud gebouw met alle spullen die er tegenwoordig staan, waaronder elektronica. Het verzorgen van koffie, voor of na de kerkdiensten maar ook bij andere activiteiten in de kerk. En als zanger kent Anton de nodige koren in de regio. Af en toe wordt een koor gevraagd om medewerking te verlenen aan de kerkdienst, hoewel ze zich ook zelf aanbieden.

Livestream

Maar is er veel veranderd in de veertig jaren? “In het kosterschap is niet zoveel veranderd, maar er is wel wat bij gekomen. We hebben in totaal vier kosters en werken in teams van twee tijdens de kerkdienst.” De tijd van Corona zorgde ervoor dat werd gekeken naar een andere manier om in contact te blijven met de mensen, zodat de kerkdiensten toch konden worden beleefd. De livestream werd geïntroduceerd. “De twee kosters zorgen samen voor de livestream uitzending, we verdelen de taken. Ondanks dat mensen de kerk weer kunnen bezoeken, blijven wij de livestream aanbieden voor de mensen die niet naar de kerk kunnen komen.”

De samenleving van morgen

De kerkgang wordt minder, dat is een algemene tendens, In Terwolde is een commissie gevormd en die is aan het werk gegaan om te bezien, wat er anders kan en moet richting de toekomst. “Ouderen vallen af, jongeren komen er niet bij en ook het aantal kinderen bij de kindernevendienst wordt minder” aldus Anton. “De toekomst? De mensen willen wat anders. Maar er zitten ook jonge mensen in de commissie en die hebben ook andere ideeën.” Kortom, de kerkdienst moet zeker blijven bestaan, maar het beleven van de kerk als gebouw zou veel breder kunnen.

De historische kerk staat nog steeds middenin de samenleving, het gebouw wordt ook gehuurd voor andere bijeenkomsten. Concerten door orkesten, zangkoren of zelfs vergaderingen. Anton noemt de jaarlijkse rommelmarkt waarbij ook mensen van buiten de kerk massaal toestromen. En we zijn het erover eens; deze prachtige kerk, waarbij vorig jaar nog het kerkorgel voor een aanzienlijk kapitaal werd gerestaureerd, is een bijzondere locatie waar zoveel mogelijk mensen gebruik van zouden moeten kunnen maken.

Als je van alles hebt gedaan …

Een logische vraag als slot van het fijne gesprek, wanneer je hoort dat Anton vooral alle plichtplegingen achter zich heeft gelaten: wat doen jullie nu? “We passen nog op de kinderen van onze dochter, die van de zoon zijn al wat ouder. We hebben nog een moestuin en dat begint alweer te kriebelen nu het weer mooier wordt. We fietsen en wandelen graag, we houden van zwemmen en de sauna en uiteraard af en toe op vakantie. In beweging blijven en zo lang mogelijk genieten!”